وارون سازی غیرخطی داده پروفیل گرانی به منظور تعیین عمق، شعاع و شکل هندسی چشمه بی هنجاری، مطالعه موردی: گنبد نمکی آجی چای

در این مقاله با استفاده از یک روش وارون سازی غیرخطی داده­های گرانی، پارامترهای عمق، شعاع، ضریب دامنه و عامل شکل چشمه بی­هنجاری محاسبه می­شود. با تعیین مقدار گرانی در مبدأ مختصات و نیز دو مقدار دیگر گرانی در روی پروفیل برداشت، عمق چشمه بی­هنجاری با حل معادله غیرخطی f(z)=0 تخمین زده می‌شود. از آنجایی که در طبیعت، چشمه­های بی­هنجاری گرانی ناهمگن بوده و دارای شکل هندسی نامنظم می­باشند؛ داده­های گرانی پروفیلی معمولاً نسبت به نقطه مبدأ -که دارای مقدار گرانی بیشینه، بدون توجه به علامت مثبت و منفی آن، است و معرف مرکز چشمه بی­هنجاری است- نامتقارن است و منحنی تغییرات میدان گرانی در راستای پروفیل ناهموار است. به ­همین دلیل در عمل از چندین داده در طول یک پروفیل برای تخمین پارامترهای عمق، ضریب دامنه و عامل شکل استفاده می‌شود. با دانستن مقدار عمق، سه پارامتر شعاع، ضریب دامنه و عامل شکل قابل محاسبه می‌باشند. روش پیشنهادی، برای چشمه‌هایی با شکل‌های هندسی استوانه عمودی، استوانه قائم و کروی مورد بررسی قرار می‌گیرد. کارایی روش مذکور با افزودن نوفه تصادفی به میدان گرانی محاسبه شده برای مدل‌های مصنوعی نیز تحلیل می‌شود. همچنین تأثیر عمق و اختلاف فاصله در تعیین نقطه مبدأ چشمه بی­هنجاری گرانی بررسی خواهد شد. از روش وارون سازی غیرخطی برای تخمین عمق، شعاع و نیز تعیین شکل حدودی یک گنبد نمکی استفاده می‌شود. در این مطالعه گنبد نمکی آجی چای بررسی شده و طی آن عمق گنبد مذکور در حدود 63/64 متر زمین و شعاع آن 8/34 متر برآورد شده است. همچنین شکل هندسی این گنبد نمکی بر اساس عامل شکل که 43/1 محاسبه شده است، به کره قابل تشبیه است.